Kesici Takım Malzemeleri
Bütün kesici takım ağızları kama şeklinde yapılmıştır. Talaş kaldırma sırasında etki eden kuvvetler kesici ağızları aşınmaya karşı zorlar. Bu bakımdan kesici takım set ve aşınmaya karşı dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.
Kesici takımlar zorlanmalara karşı koyabilmek için şu özellikleri göstermelidir.
1. Kesme kabiliyeti iyi olmalıdır.
2. Sert ve aşınmaya karşı dirençli olmalıdır.
3. Oksidasyona karşı dayanımı yüksek olmalıdır.
4. Yüksek sıcaklıklara ve ani sıcaklık değişlerine karşı dirençli olmalıdır.
5. İş parçası ile reaksiyona girmemelidir.
Tüm özellikleri bir kesici takım malzemesinde toplamak mümkün değildir. Bundan dolayı çeşitli takım malzemeleri geliştirilmiştir. Bunlar;
1. Takım çelikleri,
2. Demir olmayan metalik alaşımlar.
a. Sinterlenmiş karbürler,
b. Seramik uçlar,
c. Aşırı derecede sert takım malzemeleri.
Gereçlerine Göre Torna Kalemleri:
Ø Takım Çeliği Kalemler (WS)
Ø Yüksek Hız Çeliği Kalemler (HSS)
· Takım Çeliği Kalemler (WS):
Metal, plastik ve tahta gibi malzemelerin işlenmesinde kullanılırlar. Kompozisyon olarak sertleştirilebilen karbon ve alaşım elementleri içeren çeliklerdir. Alaşımı meydana getiren elementlerin oranına göre çalışma sıcaklığı yaklaşık 4000C civarındadır. Takım çeliklerinin en önemli özelliklerinden biride ekonomik olmalarıdır. Isıtılarak şekil verilebilen bu kalemlerin genellikle delik kalemi olarak kullanılmaları avantajlı bir özelliktir.
· Yüksek Hız Çeliği Kalemler (HSS):
Kesici takım özelliklerini iyileştirmek amacıyla takım çeliğine alaşım ele-mentleri katılarak kendi kendine sertleşmesi sağlanmış, bu yeni ürüne de yüksek hız takım çeliği denmiştir. HSS (Hight Speed Steel) rumuzu ile ifade edilir. İçeri-sine katılan elementlerin miktarına göre kesici kalem yaklaşık 6000C’ ye kadar özelliklerini kaybetmeden iş görmeye devam eder.
· Kullanma Yerlerine Göre Torna Kalemleri:
a. Kaba talaş kalemleri,
b. İnce talaş kalemleri (Yan kalemler),
c. Delik kalemleri,
d. Kanal kalemleri,
e. Keski kalemleri,
f. Profil kalemler,
g. Vida kalemleri,
h. Özel kalemler.
Torna Kalemlerinin Açıları ve Bilemeleri :
Seri çelik kalemlerin bilenmesinde sert zımpara taşları, sert metal kalemlerin bilenmesinde ise yumuşak zımpara taşları seçilmelidir. Malzemeye göre kalem seçmek ve uygun açılarda bilemek verimli çalışma bakımından son derece önemlidir.
Kama Açısı:
İş parçasının içine bakan kesici kamanın açısıdır. Bir malzemenin kesici kamasının açısı ne kadar küçük ise malzemeye o kadar kolay batar. Büyük kama açılı kesici ağızlar, küçük kama açılı kesici ağızlara nazaran talaş kaldırma ısısını daha iyi iletebilir. İşlenecek malzeme ne kadar yumuşak olursa iş parça-sı kama açısı o kadar küçük seçilebilir.
Talaş Açısı (Gama):
Talaş yüzeyi ile işlenen yüzeye dik olarak tasarlanan açıdır. Bu açı talaş oluşumuna etki eder. Yumuşak malzemeler için talaş açısı büyük seçilmelidir.
Yüksek kesme hızlarında üzerinde kanal ve boşluk olan malzemeleri işlerken küçük talaş açısı kullanılmalıdır. Bu şekilde kesicinin kırılma tehlikesi azaltılabilir. Serbest açı, kama açısı ve talaş açısının toplamı her zaman 900’ye eşittir.
